FAQ

Aangezien de Codex Alimentarius een internationale organisatie met 189 participerende leden is, is het bijna onvermijdelijk dat de besluitvorming een traag proces is. De vergaderingen van de verschillende comités vinden in verschillende landen plaats en worden meestal in de hoofdvoertalen van de Codex gehouden (Spaans, Frans en Engels). Alle documenten worden dus ook vertaald naar deze talen.

Een nog belangrijker argument is dat over elke norm in principe een consensus bereikt moet worden. Vooraf aan deze consensus moet elk lid in de gelegenheid gesteld worden middels ‘circular letters’ en ‘position papers’ een bijdrage te leveren en een standpunt te formuleren. De ontwikkeling van voorstel tot norm is vastgelegd in het eerdergenoemde 8-stappen plan van de Codex Alimentarius.

De Codex Alimentarius kent ‘landen-leden’ en ‘observers’. De landen-leden zijn altijd afgevaardigden van landelijke overheidsinstanties. Observers kunnen van overige officieel erkende organisaties zijn, zoals verenigingen vanuit het bedrijfsleven, consumentenorganisaties of wetenschappelijke instanties. Men maakt onder de observers nog een onderscheid tussen ‘non-governmental organisations’ (NGO’s) en ‘intergovernmental organisations’ (IGO’s).

Leden en observers mogen naar alle bestaande comités afgevaardigden sturen.
Een uitzondering hierop vormt het CCEXEC (Codex Executive Committee). Dat is namelijk niet toegankelijk voor observers.
Het CCEXEC is het uitvoerend orgaan van de Codex Alimentarius Commission en bestaat uit zes leden die afgevaardigd zijn uit de zes wereld-regio’s van de Codex.

Indien uw organisatie belang heeft bij de Codex Alimentarius kunt u het beste contact opnemen met het Nederlandse Codex team. Dit kan u advies geven over hoe u het beste uw participatie kunt voorbereiden.

Opgericht in 1962, was de Codex Alimentarius lange tijd een soort ‘Gentlemen agreement’, dit wil zeggen dat de afspraken over Codex-normen niet bindend waren.

Na de oprichting van de WTO in 1995, hanteert deze bij het beslechten van handelsgeschillen tussen landen de Codex-normen als referentie. Het SPS-akkoord (Agreement on Sanitary and Phytosanitary Measures), dat binnen de WTO tot stand is gekomen, omvat alle voedselveiligheidskwesties en verwijst daarbij naar de Codex-normen.

Uw organisatie kan op verschillende manieren meedoen aan Codex-activiteiten in Nederland:

• Deelname aan vooroverleggen (klankbordgroep):
  Het Nederlandse Codex-team organiseert vóór internationale vergaderingen een klankbordgroep vergadering met betrokken partijen zoals bedrijven, consumentenorganisaties en brancheverenigingen. Hier kunt u uw standpunten, kennis en praktijkervaringen delen en invloed uitoefenen op de Nederlandse inbreng. Daarnaast ontvangt de klankbordgroep tussen ook relevant Codex stukken die relevant zijn voor het betreffende comité.
• Meedenken over de toepassing van handelsstandaarden in Nederland:
  Codex handelsstandaarden en normen worden wereldwijd toegepast, maar vragen soms om praktische invulling in Nederland. Uw organisatie kan helpen bij de implementatie van internationale richtlijnen binnen de Nederlandse voedselketen.
• Bijdragen aan position papers
  Samen met het ministerie van LVVN, VWS en andere stakeholders worden position papers opgesteld. Hierin staan de Nederlandse standpunten voor internationale commissies. Uw organisatie kan inhoudelijk meedenken en bijdragen aan deze documenten.
• Aanleveren van onderzoek en publicaties:
  Actuele wetenschappelijke inzichten en praktijkervaringen zijn belangrijk voor Codex. Door onderzoek te delen en relevante publicaties onder de aandacht te brengen bij het Nederlandse Codex-team, levert u waardevolle input voor de ontwikkeling van normen.

Wilt u bijdragen  of meer informatie? Neem dan contact op met het Nederlandse Codex-team via info@codexalimentarius.nl.

Op deze website vindt u actuele informatie over commissievergaderingen, nieuwe en aangepaste normen en relevante documenten.

Daarnaast kunt u via de internationale Codex-website:

• het overzicht van alle Codex-vergaderingen bekijken
• en de actuele lijst met internationale Codex-normen en richtlijnen inzien.

Zo blijft u altijd op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen binnen Codex Alimentarius.

De Codex Alimentarius Commissie (CAC) neemt de beslissingen over internationale voedselnormen. Dit hoofdorgaan is in 1963 opgericht door de Food and Agriculture Organization (FAO) en de World Health Organization (WHO) en is verantwoordelijk voor het vaststellen van voedselveiligheidsnormen binnen het gezamenlijke FAO/WHO Voedselnormenprogramma.

Zo werkt het:

• De CAC stelt de normen vast tijdens jaarlijkse commissievergaderingen waar alle lidstaten en waarnemers bij betrokken zijn.
• Wetenschappelijke adviesorganen, zoals JECFA (voor voedseladditieven) en JMPR (voor bestrijdingsmiddelenresiduen), ondersteunen de CAC met onafhankelijk wetenschappelijk advies.
• De besluitvorming gebeurt zoveel mogelijk op basis van consensus tussen de deelnemende landen.
• De EU-landen werken in Codex intensief samen, omdat veel voedselveiligheidswetgeving geldt voor alle landen van de Europese Unie.

Doel van Codex:
Codex-normen beschermen de volksgezondheid, bevorderen eerlijke handelspraktijken en zorgen voor internationale harmonisatie van voedselveiligheidsregels.

Codex-normen zijn in principe vrijwillig en hebben geen directe juridische werking binnen nationale wetgeving. Toch spelen ze internationaal een belangrijke rol. Binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gelden Codex-normen als dé referentie voor voedselveiligheid.

Belangrijk hierbij is dat als de EU akkoord gaat met een handelsnorm, dan zal de EU deze norm volgens de EU wetgevingsprocedures overnemen in haar voedselveilgheidswetgeving. Als de EU een norm niet overneemt, is de EU daar transparant over.

Volgens het SPS-akkoord (Agreement on Sanitary and Phytosanitary Measures) en het TBT-akkoord (Technical Barriers to Trade) van de WTO worden lidstaten gestimuleerd hun nationale regelgeving zoveel mogelijk in lijn te brengen met internationale standaarden, waaronder die van Codex. Nationale wetgeving die overeenkomt met Codex-normen voldoet automatisch aan de eisen van het SPS-akkoord.

Landen mogen strengere eisen stellen dan de Codex-normen, maar moeten in dat geval wel wetenschappelijk onderbouwen dat die strengere maatregel nodig is om de volksgezondheid te beschermen. Ook moeten zij aantonen dat deze maatregel gebaseerd is op een risicobeoordeling.

Codex-normen worden daarnaast vaak gebruikt als internationale referentie bij handelsgeschillen over voedselveiligheid.

Codex volgt een vaste procedure in acht stappen, waarbij landen en waarnemers in verschillende rondes hun inbreng leveren. Soms kan een verkorte vijf-stappenprocedure worden gevolgd. Lees meer over deze procedure op onze pagina Werkwijze.

De Codex Alimentarius is een internationaal normensysteem voor voedselveiligheid, opgericht door de Food and Agriculture Organization (FAO) en de World Health Organization (WHO). FAO en WHO leveren onafhankelijk wetenschappelijk advies aan Codex, dat dient als basis voor het ontwikkelen van internationale voedselstandaarden.

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) gebruikt deze Codex-normen als referentie bij handelsgeschillen over voedselveiligheid. Dit is vastgelegd in het SPS-akkoord (Sanitary and Phytosanitary Measures) en het TBT-akkoord (Technical Barriers to Trade).

Waarom is dit belangrijk?
Wanneer landen onenigheid hebben over de veiligheid van een voedingsmiddel bij import of export, verwijst de WTO naar de Codex-normen als internationale standaard. Zo wordt eerlijke handel bevorderd en blijft de voedselveiligheid wereldwijd gewaarborgd.

Kort samengevat:

• FAO en WHO: leveren wetenschappelijk advies voor Codex.
• Codex Alimentarius: stelt internationale voedselveiligheidsnormen vast.
• WTO: gebruikt Codex-normen als basis bij handelsgeschillen en in het internationale voedselhandelsverkeer.

Meer informatie over Codex-normen en de SPS-overeenkomst vindt u via de WTO-website.

U kunt rechtstreeks contact opnemen met het Nederlandse Codex-team via het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Mail naar info@codexalimentarius.nl voor algemene vragen, deelname aan commissies of informatie over de werkwijze van Codex Alimentarius.